Nuclear
مهندسی هستهای شاخه ای از رشته های مهندسی در مقطع تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری است. این شاخه ی مهندسی یک رشته ی بین رشته ای است به طوری که فارغ التحصیلان کارشناسی در گرایش های فیزیک، شیمی، مکانیک و برق می توانند در کنکور کارشناسی ارشد در این رشته شرکت کرده و پذیرفته شوند. دانشگاه مورد پذیرش گرایش‌های مختلف مهندسی هستهای شامل دانشگاه شریف، شهید بهشتی، امیرکبیر، اصفهان، شیراز و کرمان می باشد. مهندسی هسته ای دارای شش گرایش راکتور هستهای ، گداخت هستهای ، چرخه سوخت ، پرتوپزشکی ، کاربرد پرتو و فیزیک بهداشت می باشد.
معرفی مهندسی هسته ای
مهندسی هسته ای عبارت است از دانش فرآیندهای هسته ای و کاربرد آنها در گسترش تکنولوژی های گوناگون و تولید برق هسته ای. دانش مهندسی هسته ای در زمینه های گوناگونی چون طراحی، راه اندازی و نگهداری نیروگاه های هسته ای، تشخیص ها و درمان های پزشکی (مهندسی پزشکی هسته ای)، تحقیقات در زمینه شتاب دهنده ها، لیزر، فوق هادی ها و… کاربرد دارد.
پذیرش مهندسی هسته ای
رشته مهندسی هستهای در مقطع کارشناسی پذیرش ندارد اما تا چند سال پیش و در یکی دو سال، در تعداد معدودی از دانشگاه‌های ایران در مقطع کارشناسی هم پذیرش دانشجو انجام شد اما درحال حاضر ورود به هر کدام از گرایش‌های این رشته تنها در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا میسر است. برای این منظور نیاز است که دانشجو در دوران تحصیل مقطع کارشناسی در یکی از رشته‌های مهندسی برق، مهندسی شیمی، مهندسی مکانیک، مهندسی مواد و یا فیزیک تحصیل کرده باشد. همان طور که در سایر رشته‌های مهندسی برای موفقیت به داشتن یک پایه قوی در علوم ریاضی و فیزیک نیازمندیم، این نیاز در رشته مهندسی هستهای و کلیه گرایش‌های آن نیز به چشم می‌خورد. در آزمون کارشناسی ارشد مهندسی هسته ای در پنج گرایش می باشد : راكتور ، چرخه سوخت ، پرتوپزشكي ، كاربرد پرتوها ، گداخت هسته اي ، فيزيك بهداشت
گرایش پرتوپزشکی :
علم پرتو پزشکی، استفاده از کاربردهای انرژی هسته ای در پزشکی و علوم وابسته است. این کاربرد شامل استفاده از رادیوایزوتوپ ها در تشخیص و درمان بیماریها، انواع رادیوداروها، لیزر، دستگاه های پرتوپزشکی، تصویرگر پزشکی و بویژه کاربرد تکنیک های هسته ای در مهندسی ژنتیک و مواردی از این دست می باشد.
گرایش گداخت :
گداخت هستهای ، فرآیندی عکس عمل شکافت هستهای است. در فرآیند گداخت، هسته‌های سبک مانند هیدروژن و دوتریوم با یکدیگر همجوشی داده شده و هسته‌های سنگین‌تر و مقداری انرژی تولید می‌شود. گرایش گداخت هسته ای در برگیرنده مفاهیم بنیادی و فن آوری های پیشرفته در زمینه های طراحی و توسعه نیروگاه های گداخت هسته ای، طراحی سیستم های آشکارسازی و دوزیمتری راکتورهای گداخت هسته ای و مسائلی از این دست می باشد.
گرایش کاربرد پرتو :
در این گرایش به مسائلی از قبیل نحوه عملکرد دستگاههای مولد انواع پرتوها اعم از ذرات باردار، فوتون و نوترون، اصول و روش های تشخیص پارامترهای مختلف صنعتی با استفاده از چشمه های پرتوزا، انواع دستگاههای الکترونیک هسته ای و نحوه عملکرد آنها پرداخته می شود.
گرایش راکتور :
گرایش راکتور هستهای به مطالعه، طراحی و ایمنی رآکتورهای هستهای می‌پردازد. راکتور هستهای وسیله ای است که در آن فرایند شکافت هستهای به صورت کنترل شده انجام می‌گیرد. انرژی حرارتی به دست آمده از این طریق را می‌توان برای بخار کردن آب و به گردش درآوردن توربین‌های بخار ژنراتورهای الکتریکی، تولید نیروی محرکه لازم برای جابجایی ناوها و زیردریایی های اتمی مورد استفاده قرار داد.
گرایش چرخه سوخت :
علم چرخه سوخت هستهای به مطالعه و طراحی فرایندهای مراحل چرخه سوخت که شامل اکتشاف، استخراج، غنی‌سازی، کاربرد و دفع و بازیافت سوخت هستهای می‌پردازد که شامل طراحی و ساخت سیستمهای چرخه سوخت هستهای، بهره‌برداری و مدیریت سیستمهای چرخه سوخت هستهای، ایمنی و حفاظت سیستمهای چرخه سوخت هستهای و مسائلی از این دست می باشد.
گرایش فیزیک بهداشت :
فیزیک بهداشت قسمتی از بهداشت محیطی شغلی است که موضوعات اثرات تشعشع بر روی سیستمهای بیولوژیکی فرآیندهای پرتوگیری در مقابل تشعشع و روشهای حفاظتی پرسنلی که با تشعشع سر و کار داشته و یا در نزدیکی آن یا مواد رادیواکتیو به سر می‌برند را مورد بررسی قرار می‌دهد.
چارت درسی مهندسی هسته ای گرایش راکتور در مقطع ارشد :
دروس جبرانی
فیزیک هستهای
اصول ترموهیدرولیک
آزمایشگاه فیزیک هستهای
دروس الزامی
فیزیک بهداشت
فیزیک راکتور ۱
فیزیک راکتور ۲
آزمایشگاه راکتور
انتقال حرارت هستهای
تکنولوژی نیروگاه‌های هسته ای
دروس اختیاری
دینامیک راکتورها
محاسبات عددی پیشرفته
جریان‌های موازی
حفاظ سازی
فیزیک راکتورهای سریع زاینده
ایمنی راکتورهای هستهای
فیزیک راکتور پیشرفته
مواد هستهای ۱
مواد هستهای ۲
چرخه سوخت ۱
چرخه سوخت ۲
فیزیک راکتورهای گداخت ۱
فیزیک راکتورهای گداخت ۲
مباحث پیشرفته در مواد
مباحث پیشرفته در ایمنی و حفاظت هستهای
مباحث پیشرفته در مهندسی راکتور
مباحث پیشرفته در راکتورهای گداخت
مدیریت سوخت
اقتصادی انرژی هستهای
کاربرد روش مونت کارلو در محاسبات هستهای
آزمون انواع سوخت، مواد هستهای و مواد ساختمانی راکتورها پس از تابش دهی
پسمانداری در تمامی مراحل چرخه سوخت
تئوری ترانسپورت
آشنایی با کدهای هسته ای
دروس تحقیقی
سمینار
پایان نامه
نکات ضروری ؛
۱ – درس اصول ترموهیدرولیک، پیش نیاز دروس انتقال حرارت هستهای ، تکنولوژی نیروگاه‌های هستهای ، حفاظ سازی است.
۲ – درس فیزیک راکتور یک ، پیش نیاز دروس فیزیک راکتور دو ، آزمایشگاه فیزیک راکتور ، انتقال حرارت هستهای ، حفاظ سازی است.
۳ – درس فیزیک راکتور دو ، پیش نیاز درس فیزیک راکتور پیشرفته ، ایمنی راکتورهای هستهای است.
۳ – درس انتقال حرارت هستهای ، پیش نیاز دروس تکنولوژی نیروگاه‌های هستهای ، جریان‌های موازی ، فیزیک راکتورهای سریع زاینده است.
۴ – درس دینامیک راکتور ، پیش نیاز درس فیزیک راکتورهای سریع زاینده است.
۵ – درس اصول ترموهیدرولیک با ضریب چهار بوده و سه درس آزمایشگاه فیزیک هستهای ، آزمایشگاه راکتور و سمینار با ضریب یک و پایان نامه با ضریب شش است و سایر دروس ضریب سه هستند.
۶ – برای دانشجویان کارشناسی با مدرک گرایش های مختلف برق ضروریست که هر سه درس جبرانی را پاس کنند و دانشجویان با دیگر رشته ها با توجه به دروس انتخابی در دوره کارشناسی نیازی به گذراندن هر سه درس جبرانی نیستند و ممکن است یک یا دو درس برای آن ها لحاظ گردد.
۷ – در صورت پاس کردن هر سه درس جبرانی که معادل هشت واحد است در اینصورت یک ترم به سنوات دانشجو اضافه خواهد شد.